Jaarverslag

In het Bestedingsplan groot onderhoud en vervangingen 2021 is de programmering voor groot onderhoud en vervangingen in de openbare ruimte voor 2021 opgenomen. In deze jaarrekening kijken we terug op hoe de projecten zijn verlopen. Onderlegger voor het bestedingsplan 2021 was het Meerjarenperspectief Beheer Almere (MPBA). In 2015 heeft de raad – met het vaststellen van de Programmabegroting – ingestemd met de ontwikkeling van dit instrument. Het MPBA is een transparant afwegingskader, waarin naast technische grondslagen (veiligheid, functionaliteit), ook signalen vanuit de stad en bestuurlijke keuzes worden gewaardeerd en geprioriteerd in relatie tot de beschikbare middelen.

Per gebied (Buiten/Hout, Haven/Poort, Stad en Stedelijk) wordt toegelicht welke projecten er in 2021 zijn uitgevoerd, vertraagd of anderszins het vermelden waard zijn.

Het afwegingskader bestaat uit een aantal door het college vastgestelde criteria, op zowel technisch als ook leefbaar, economisch en maatschappelijk vlak. Elk criterium heeft een bestuurlijke wegingsfactor meegekregen. De criteria tellen dus niet allemaal even zwaar.

De groot onderhoud- en vervangingsprojecten die worden afgewogen op basis van genoemde criteria zijn van technische aard of komen voort uit wensen uit de stad. Het MPBA 2021 - 2024 bevat daarnaast een indicatief programma- voor de jaren 2022 tot en met 2024, waarbij duidelijk is welke activiteiten wij wel en niet (kunnen) uitvoeren.

Bij Programmabegroting 2017 is afgesproken dat we de komende jaren werken aan de doorontwikkeling van het MPBA. Hierbij hebben we aangegeven dit te doen door onder andere meer scherpte aan te brengen in de vertaling van de bestuurlijke koers binnen het stelsel van criteria en hun onderlinge weging. In 2019 zijn de criteria door het college aangepast en in lijn gebracht met de huidige bestuurlijke koers. Op basis van het hernieuwde afwegingskader zijn de projecten in het MPBA afgewogen.

In oktober 2019 heeft de raad, na een technische uitleg, in een interactieve werksessie kennis en ervaring opgedaan met de methodiek van het MPBA. En met het hernieuwde afwegingskader en de wegingsfactoren in het bijzonder. Deze methodiek heeft geleid tot het Bestedingsplan 2021, welke als bijlage bij de Programmabegroting 2021 is aangeboden.

Het Bestedingsplan is in lijn met de geldende (beheer)kaders opgesteld. Dit betekent dat we het Bestedingsplan opstellen en uitvoeren in het kader van de Almere Principles, de beleidsambities Growing Green Cities, de Visie beheer openbare ruimte, de Bestuursopdracht beheer en de overige vigerende beleidskaders (zoals het Bomenkader en het speelbeleid).

Met de projecten in het Bestedingsplan zorgen we voor een veilige en leefbare stad. Bij de uitvoering van onze werkzaamheden zullen we onze werkzaamheden veilig en efficiënt uitvoeren.  Hierbij stemmen we onze werkzaamheden af op andere werkzaamheden en activiteiten in de stad. Een voorbeeld hiervan is dat we van 15 november tot en met 1 januari geen (grote) werkzaamheden meer uitvoeren in het stadscentrum die de bereikbaarheid ernstig negatief beïnvloeden.

Om de gemeentelijke begroting sluitend te maken is in de programmabegroting 2021 een incidentele bezuiniging doorgevoerd van totaal € 10 miljoen op het beheer en onderhoud verdeeld over de jaren 2021 en 2022. Deze bezuinigingsopgave is in de Programmabegroting 2022 voor € 5 miljoen teruggedraaid.

Als gevolg van de bezuiniging is het beschikbare budget 2021 voor het bestedingsplan lager ten opzichte van eerdere jaren. De projecten hebben we getracht uit te voeren binnen het beschikbare budget voor groot onderhoud en vervangingen van € 11,2 miljoen (baten en lasten). Dit zijn kosten derden, exclusief apparaatskosten. Hierbij is voorrang gegeven aan de afspraken die zijn gemaakt binnen het MIPA en maatregelen naar aanleiding van de Bestuursopdracht Beheer. Waar mogelijk hebben we de projecten met cofinanciering uitgevoerd.

Met het vaststellen van het bestedingsplan bij programmabegroting is ook de reservelijst vastgesteld. Binnen het programmajaar kan het voorkomen dat activiteiten om uiteenlopende redenen niet door kunnen gaan. Ook kan het voorkomen dat projecten over- of onderschrijden. Om snel te kunnen schakelen is in het Bestedingsplan groot onderhoud en vervangingen 2021 daarom een reservelijst opgenomen. Ook in 2021 heeft dit zich voorgedaan. Dit betekent dat we enkele projecten van de reservelijst hebben uitgevoerd. Dit betekent ook dat een deel van de projecten van 2021 nog uitgevoerd moet worden in 2022.

Het programma is gebiedsgericht opgebouwd, en daarnaast onderscheiden we een aantal stedelijke projecten. Het financieel resultaat voor 2021 staat in onderstaande tabel.

De voorbereidingen voor rioolvervanging van de Marken en de Hoven zijn dit jaar gestart. De combinatie van groot onderhoud en rioolvervanging is complex en nieuw voor Gemeente Almere. Om dit goed uit te voeren met minimale overlast voor de bewoners moet dit zorgvuldig voorbereid worden. De voorbereiding gaat onder andere over keuzes wat de beoogde reikwijdte is, hoeveel geld het ongeveer gaat kosten en welke extra ambities of innovaties kunnen worden meegenomen. Aan de juiste projectformulering en opdrachtverstrekking wordt gewerkt.

In 2021 is de Dunlopbrug vervangen. De brug was technisch in slechte staat en aan het einde van de levensduur.

In 2021 (en in 2022) is het groot onderhoud aan de Westerdreef voortgezet. Hiermee waarborgen wij de veiligheid en wordt het bomenbestand verder verduurzaamd. Dit zorgt ervoor dat de bomen de levensduur bereiken die ze kunnen bereiken.

De steiger Burgerspad was in het verleden diverse malen gerepareerd. Inmiddels was de steiger dusdanig versleten dat vervanging noodzakelijk was. De steiger is in 2021 vervangen.

Het grootschalig onderhoud van de Regenboogbuurt is opgedeeld in 4 fasen. Fase 2 en fase 3 zijn in 2021 afgerond. Voorbereiding van fase 4 is gestart. Vanuit riolering is klimaatadaptatie meegenomen in de uitvoering. De totale uitvoering van het project bleek duurder dan gedacht. Daarom is in 2021 kritisch gekeken welke werkzaamheden echt nodig waren. De hierbij gemaakte keuzes zijn in lijn met het nieuwe beleidskader groot onderhoud.

Het groot onderhoud in de Bloemenbuurt is dit jaar afgerond.

Door de lange warme en droge zomer van 2018 zijn op veel fietspaden de schades toegenomen. Het Rietveldpad bevatte scheuren die zo breed zijn dat er groen/onkruid was ingegroeid. Het fietspad was niet verlicht. Hierdoor was er risico op ongevallen. Het fietspad is in 2020 afgesloten voor fietsers en kende slechts een recreatieve functie. In 2021 is het fietspad omgevormd naar beton.

In 2020 zijn we gestart met het eerste deel van het groot onderhoud aan de Groenekadeweg en de Grote Vaartweg. Door scheurvorming, gaten en verzakking van de wegen was groot onderhoud noodzakelijk om de veiligheid van de weg te kunnen waarborgen. Het tweede deel van het groot onderhoud is wegens de bezuinigingsopgave beheer en onderhoud tot 2022 uitgesteld. Dit geldt ook voor de Groenekadebrug. De brug is in 1990 aangelegd en vertoont houtrot. Om te voorkomen dat op korte termijn de gehele brug moet worden vervangen moet er groot onderhoud worden gepleegd. Dit onderhoud is eveneens uitgesteld zodat het onderhoud aan de Groenekadeweg en Groenekadebrug in 2022 in een keer uitgevoerd kan worden.

In 2021 zijn meerdere oude houten bruggen voor fietsers en voetgangers vervangen. De nieuwe bruggen zijn gemaakt van duurzamere materialen als staal, composiet en beton. In 2021 zijn binnen een lopende raamovereenkomst een negental bruggen vernieuwd, variërend van standaard fiets- en voetgangersbruggen als de Beitel- en de Breukelenbrug, tot onder architectuur ontworpen bruggen zoals de Limburgse- en de Michauxbrug. Vooral de Michauxbrug springt hierbij in het oog door zijn lange overspanning, slanke vormen en ophaalbaarheid.

De bomen aan de Middachtenlaan staan te dicht tegen de erfgrens en in slechte groeiomstandigheden (in verharding). Als gevolg hiervan groeien de bomen slecht. Daarnaast staan ze te dicht op elkaar, waardoor er geen duurzame lange levensduur mogelijk is. Om die reden moeten de bomen worden verwijderd en vervangen. De eerste (voorbereidings)werkzaamheden zijn in 2020 uitgevoerd. Wegens de bezuinigingsopgave beheer en onderhoud zijn de werkzaamheden 2021 uitgesteld naar 2022.

De deklaag van de steiger in de havenkom Almere Buiten (Buenos Airesstraat) was in slechte staat. Bekeken is of de steiger in deze omvang behouden moest blijven of verkleind kon worden.
Bij het voorbereiden van de werkzaamheden bleek dat naast een slecht dek, tevens de onderbouw en de aanwezige grondkeringen in slechte staat waren. In 2021 is ongeveer driekwart van de bestaande steiger in verband met veiligheid gedemonteerd en verwijderd. Het resterende deel is tijdelijk opgeknapt om in 2022 de definitieve situatie aan te leggen. Op basis van een gebiedsvisie wordt intussen aan een inrichtingsplan voor deze havenkom gewerkt. Het projectplan wordt hierop aangepast en bekeken wordt welke fasering verstandig is, om op korte termijn een volwaardige aanmeervoorziening te realiseren conform het inrichtingsplan. Uitgangspunt is hierbij dat er geen damwand met aanpalende steiger wordt toegepast, maar een nieuwe kademuur (damwand met deksloof en hangschotten) gebruikt wordt als grondkering en aanmeervoorziening.

In 2021 is groot onderhoud aan de Schannullekesluis opgestart. Het systeem en de veiligheidsmaatregelen zijn verouderd, en de hardware en software en wijken af van de overige zelfbedieningssluizen binnen Almere. Dit leidt tot een risico op het gebied van werking en betrouwbaarheid, en daarmee de beheersbaarheid van het object. Eind 2021 is dit project aanbesteed en  in 2022 volgt de uitvoering ervan.

De uitvoering van grootschalig onderhoud in Stedenwijk Midden en Zuid is in 2021 afgerond. In 2022/2023 is er nog sprake van nazorg.

We zijn gestart met de voorbereidende werkzaamheden in Muziekwijk Zuid. Dit loopt volgens planning. De uitvoering start in 2022.

Het Fongerspad was in slechte staat. Het fietspad dat zich in een hoofdfietsroute bevindt, kende veel scheuren en verzakkingen. In 2021 is mede vanuit het MIPA-programma het pad vervangen en verbreed.
De Wijde Blikbrug en de Grote Brekkenbrug waren aan het eind van de technische levensduur en zijn vervangen.

In 2021 is gestart met voorbereidingen voor het groot onderhoud of het vervangen van de Voetbalbrug in Stedenwijk, de Verstoppertjesbrug in Kruidenwijk, de Knikkerbrug in Kruidenwijk, de Touwspringbrug in Kruidenwijk, de Hoepelbrug in Kruidenwijk, de Schommelbrug in Kruidenwijk, de Giethoornbrug in Stedenwijk en de Manifestatiebrug in Stedenwijk.

In 2021 zijn de asfaltwerkzaamheden van het fietspad van de Baanbrug tot de Manifestatiebrug afgerond.

We zijn gestart met het vervangen van het dynamisch reizigers informatie systeem van het centraal station, en enkele informatiesystemen in de stad, vanwege het bereiken van de einde levensduur. De werkzaamheden zijn iets vertraagd en lopen door in 2022 als gevolg van de wereldwijde chiptekorten.  

Er is in 2021 gestart met een onderzoek naar de scheurvorming in de aansluitingen in het beton en nabij asfaltdeklagen van de Busbaanbrug. Het onderzoek wordt in 2022 verder voortgezet.

Er is in 2020 onderhoud gepleegd aan de eiken aan de Hagevoortdreef. Er stonden teveel eiken, waardoor ze niet volledig konden uitgroeien en de levensduur werd beperkt. Een aantal eiken zijn verplant naar de Godendreef. Tevens zorgt dit ervoor dat de plaagdruk van de eikenprocessierups is verminderd. In 2021 zijn de laatste werkzaamheden afgerond.

De bomen aan de Competitieweg zijn in een verslechterde conditie. Het is een plek waar veel bezoekers van binnen en buiten de stad komen. Er is veel spoorvorming in de verharding wat wateroverlast oplevert. Door meer duurzame bomen toe te passen, die meer water verbruiken, kan er meer wateroverlast voorkomen worden. Ook het vergroten van de bladmassa van de bomen zorgt ervoor dat er minder regenwater de grond bereikt, maar zorgt ook voor meer verkoeling bij hitte. Het vervangen van deze bomen leidt tot een duurzamer bomenbestand. De werkzaamheden lopen door in 2022.

De steiger aan de Leeghwaterplas is eind 2019 in brand gestoken. De steiger was dusdanig beschadigd dat deze niet meer gerepareerd kon worden. De steiger is vervolgens in 2021 vervangen.

Ook voor de steiger in de Fantasiehaven (Lesplaats) is in 2021 gestart met de vervangingswerkzaamheden. De algehele staat (het dek, palen en beschoeiing) van deze steiger bleek uit de inspectie zo slecht dat de veiligheid in het geding was. In 2021 is gestart met de vervanging van de steiger en de aanwezige grondkering. Door een tegenvallend resultaat van de trekproef om eventueel de bestaande houten damwand te hergebruiken en wijzigingen aan het ontwerp, duurde de ontwerpfase langer dan gedacht. Daarbij is sprake van schaarste van benodigd materiaal (stalen damwand, houten dek). De werkzaamheden lopen door in 2022.

De steiger in het Beatrixpark is in slechte staat. In 2022 wordt de steiger vervangen. Door een wijziging van het initiële ontwerp als gevolg van een negatief welstandsadvies duurde de ontwerpfase langer dan verwacht.

Er worden in een gezamenlijk project van gemeente, waterschap en provincie, natuuroevers aangelegd in de Noorderplassen en het Weerwater zodat wij voldoen aan de Europese Kaderrichtlijn Water. In 2019 zijn we gestart met de eerste werkzaamheden. De werkzaamheden zijn nagenoeg afgerond en lopen voor een klein deel door in 2022.

Om het asfalt van de busbanen en de halteplaatsen voor de perrons in de busbanen technisch op orde te houden is cyclisch onderhoud nodig. Het uitgangspunt is 1x per 12 jaar groot onderhoud uitvoeren. Door de bezuinigingsopgave beheer en onderhoud is een deel van het onderhoud uitgesteld naar 2022. Vanwege urgentie heeft er wel groot onderhoud plaatsgevonden van het asfalt op het traject busbaan halte Flevoziekenhuis tot aan Nathalie Woodbrug.

De massaal oprukkende essentaksterfte is in heel Nederland een probleem en leidt ook in Almere tot een versneld vervangingsprogramma voor essen. Zowel voor de straat- en laanbomen als in de bosvakken. De essentaksterfte vormt een risico voor de veiligheid. We zijn gestart met het verwijderen en vervangen van deze essen in 2018. Het vaststellen van het toekomstbeeld na vervanging alle essen in straten en lanen is in 2021 afgerond.

Ook in 2021 hebben we het omvormen van de populierenopstanden in de bosgebieden voortgezet. Deze populieren hebben het einde van hun levensduur bereikt en worden vervangen door soorten met een langere levensduur.

Aan de Schanullekesluis, Beatrixsluis, Kromme Weteringsluis en Havenkomsluis is groot onderhoud nodig. Het groot onderhoud is in 2021 aanbesteed en wordt in 2022 uitgevoerd en afgerond.

Vanwege bezuinigingen op groot onderhoud was het niet mogelijk om dit jaar volledige speelbuurten te renoveren. Het jaar 2021 stond in het teken van het veilig houden van de stad. Daarvoor zijn onveilige speeltoestellen die aan het einde van hun levensduur waren opgeruimd. De renovatie van de skatebaan in het Beatrixpark is vanwege de slechte staat in 2021 wel gestart en loopt in 2022 door. Naast groot onderhoud wordt de skatebaan aangepast aan de huidig geldende wet- en regelgeving en geüpdatet naar deze tijd.