In deze paragraaf worden de verschillen tussen de begrote cijfers van de jaarschijf 2021 uit het MPGA 2020 en de werkelijk gerealiseerde cijfers weergegeven en toegelicht.
Programmatisch resultaat 2021
| MPGA 2021 | realisatie 2021 | verschil |
---|---|---|---|
ambitie | realisatie-ambitie | ||
woningen (aantal) | 1.809 | 1.629 | -180 |
bedrijventerreinen (hectare) | 15,8 | 5,9 | -9,9 |
kantoor (m² bvo) | 10.000 | 0 | -10.000 |
voorzieningen (m²) | 33.639 | 27.953 | -5.686 |
In 2021 zijn vanuit actieve grondexploitaties van de Gemeente Almere voor 1.629 woningen grond verkocht. Dit ligt 180 woningen onder de verwachting voor 2021 uit het MPGA 2021. De belangrijkste oorzaak hiervan is het niet tijdig kunnen leveren van bouwrijpe gronden door schaarste aan personele capaciteit in de ontwikkelingsketen. De vertragingen bedragen veelal enkele maanden, maar in sommige gevallen valt een gronduitgifte daardoor net over de jaarrand heen. Dat gold in 2021 bijvoorbeeld voor de grondexploitaties Kustzone Poort (108 woningen) en Nobelhorst (152 woningen). In historisch perspectief is de gerealiseerde uitgifte hoger dan we in vele jaren hiervoor hebben gerealiseerd. In MPGA 2021 was al sprake van een zeer ambitieuze doelstelling ten aanzien van woningbouw, die we in het afgelopen jaar voor 90% hebben gerealiseerd.
Voor bedrijventerreinen is in 2021 5,9 hectare grond verkocht. Dit is circa 10 hectare onder de begroting zoals in het MPGA 2021 was opgenomen. Dit komt door het niet doorgaan van de gronduitgifte op Stichtsekant. Daar is sprake van zeer grote kavels, en wanneer dan één transactie niet doorgaat, is het effect op de aantallen ook zeer groot. Zoals uit de marktanalyse bleek, is de vraag naar bedrijfskavels op Stichtsekant en de andere bedrijventerreinen wel zeer sterk en er zijn veel uitgiftes in voorbereiding.
De gronduitgifte voor kantoren en voorzieningen ligt iets lager dan verwacht. Voor kantoren heeft dat te maken met het niet tijdig bouwrijp kunnen leveren van een kavel in Kustzone Poort.
Financieel resultaat bouwgrond in exploitatie 2021
In de onderstaande tabel zijn het financiële resultaat van 2021 en de belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de begroting voor 2021 weergegeven. Door verschuivingen tussen de actieve grondexploitaties en de MVA-gronden bij Overgooi en de Voortuin, zijn de begrote cijfers (MPGA 2021) en gerealiseerde cijfers niet direct te vergelijken. Daarom zijn in onderstaande tabel de in exploitatie genomen MVA-gronden nog apart vermeld.
bedragen x € 1 miljoen | ||||||||
kosten | begroot | realisatie | MVA | opbrengsten | begroot | realisatie | MVA | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
jaarschijf | jaarschijf | jaarschijf | jaarschijf | |||||
2021 | 20211 | 2021 | 2021 | |||||
excl. MVA | excl. MVA | |||||||
verwerving | 0 | 0 | 1 | grondverkopen | 156 | 99 | 0,7 | |
investeringen | 76 | 35 | overige opbrengsten | 6 | 7 | 0,1 | ||
plankosten | 19 | 19 | 0,2 | |||||
overige kosten | 5 | 4 | 0,7 | |||||
rente | 4 | 4 | 0,7 | |||||
subtotaal | 106 | 62 | 2,6 | 162 | 106 | 0,8 | ||
winstneming | 6 | |||||||
afsluitingen | 3 | |||||||
totale kosten | 106 | 71 | 2,6 | totale opbrengsten | 162 | 106 | 0,8 |
Verwerving
In 2021 is geen grondverwerving geweest. De mutatie bij MVA van € 1,0 miljoen heeft betrekking op het uit exploitatie nemen van een perceel grond in Overgooi. Deze grond was in het verleden toegevoegd aan de grondexploitatie voor de realisatie van een manege, maar dat ging niet door. Sindsdien is er geen concrete belangstelling geweest voor de realisatie van een manage of voor vergelijkbare activiteiten in Overgooi. We hebben dus niet de verwachting die recreatieve kavel binnen de looptijd van de grondexploitatie te kunnen verkopen. Daarom wordt de kavel weer overgebracht naar de MVA. Wanneer er een concreet initiatief komt, kunnen de gronden administratief weer in exploitatie worden genomen.
Investeringen
De totale investeringen in 2021 voor bouw- en woonrijp maken zijn uitgekomen op € 35 miljoen. De investeringen liggen € 41 miljoen lager dan begroot. Dat komt voornamelijk doordat onze investeringsplanning te optimistisch was. Voor circa 20 miljoen aan investeringen is in 2021 wel voorbereid en verplicht, maar nog niet gerealiseerd en doorgeschoven naar 2022. We zien dat door de jaren heen het investeringsvolume is gegroeid. Dat is ook nodig, want de planning voor met name woningbouw en bedrijventerreinen gaat uit van flinke groei van de gronduitgifte. Als we de grond niet tijdig bouwrijp kunnen maken, kunnen we die grond ook niet verkopen en behalen we onze doelstellingen niet. De krapte op de arbeidsmarkt maakt het daarbij steeds lastiger onze ambitieuze investeringsramingen te halen. We moeten onze eigen personele capaciteit daarvoor substantieel opschroeven.
Plankosten
Deze post bestaat uit planontwikkelingskosten (POK) en kosten voor voorbereiding, toezicht en uitvoering (VTU). Op totaalniveau zijn de gerealiseerde plankosten conform de begroting gerealiseerd.
Overige kosten en niet compensabele btw
De overige kosten zijn circa € 1,0 miljoen lager dan begroot. Dat heeft er mee te maken dat door het lagere gerealiseerde investeringsvolume ook de component compensabele BTW lager uitvalt.
Rentekosten
De rentekosten bedroegen in 2021 € 4,0 miljoen en dit is conform de begroting. Het begrote rentepercentage was 1,50% en de werkelijke rente kwam uit op 1,57%. Het bedrag aan hogere werkelijke rente wordt gecompenseerd door ontvangen boeterente bij een aantal koopovereenkomsten.
Winstneming en afsluitingen
Over 2021 kan uit de lopende grondexploitaties voor afgerond € 6 miljoen winst genomen worden. Verder zijn er in 2021 twee grondexploitaties en diverse projecten in de openbare gebieden afgesloten. Per saldo levert de afsluiting een positief saldo op van € 3 miljoen. Winstneming en afsluitingen worden als kosten aan de grondexploitatie (en daarmee ook de boekwaarde) bijgeschreven.
Grondverkopen
De totale grondverkoopopbrengsten zijn in 2021 € 57 miljoen lager dan de begroot. In de tabel hieronder zijn de cijfers per bestemming weergegeven.
bedragen x € 1 miljoen | |||
---|---|---|---|
grondverkopen | MPGA 2021 | realisatie | verschillen |
jaarschijf 2021 | jaarschijf 2021 | ||
Woningbouw | 117 | 86 | -31 |
Bedrijventerreinen | 31 | 10 | -21 |
Kantoren | 2 | 0 | -2 |
Voorzieningen | 6 | 3 | -3 |
totaal | 156 | 99 | -57 |
Bij woningbouw zijn de grondverkopen € 31 miljoen lager dan begroot. In de tabel hieronder zijn de grondverkopen per stadsdeel uiteengezet.
bedragen x € 1 miljoen | |||
---|---|---|---|
grondverkopen woningbouw | MPGA 2021 | realisatie | verschillen |
jaarschijf 2021 | jaarschijf 2021 | ||
Haven | 2 | 3 | 1 |
Stad | 27 | 14 | -13 |
Buiten | 1 | 1 | 0 |
Hout | 40 | 21 | -19 |
Poort | 47 | 47 | 0 |
totaal | 117 | 86 | -31 |
De minderopbrengst van stadsdeel Stad is toe te schrijven aan de vertraging bij Floriade en Noorderplassen. Bij Floriade is door een inmiddels opgeloste discussie over het contract een grondafname-tranche naar 2022 verschoven. Bij de Noorderplassen is door een tekort aan personele capaciteit de geplande tender vertraagd. De minderopbrengst bij stadsdeel Hout zit voornamelijk bij Nobelhorst en is veroorzaakt door het niet tijdig kunnen leveren van de bouwgrond in verband met lange planningstermijn van de nutsbedrijven.
Bij de bedrijventerreinen ligt de grondverkoop circa € 21 miljoen lager dan begroot. Dit is veroorzaakt door het niet doorgaan van de gronduitgifte van een datacenter bij Stichtsekant. De gesprekken met bedrijven en grondreserveringen verlopen nog steeds goed, waardoor de verwachtingen voor 2022 en daarna positief zijn.
In 2021 zijn geen gronden voor kantoren uitgegeven. Dit komt door het niet tijdig kunnen leveren van bouwrijpe gronden. De minderopbrengsten bij de voorzieningen zit bij Floriade (zie boven) en komt door verschuiving van een uitgifte tranche naar 2022.
Overige opbrengsten
De gerealiseerde overige opbrengsten zijn € 1 miljoen hoger dan begroot. De belangrijkste opbrengstsoorten betreft ontvangen bijdragen uit afkoop parkeren in de openbaar gebieden, ontvangen reserveringsvergoedingen, ontvangen bijdragen uit huisaansluitingen en nabetalingen van projectontwikkelaars door hogere gerealiseerde VON-prijzen.