Onderwijs, sport en cultuur

Kwalitatief goed onderwijs in de stad blijft een belangrijk aandachtspunt. Het onderwerp heeft daarom ook een plek gekregen in het document ‘Almere, stad met toekomst’. Hierin staan de lange termijn ambities voor de ontwikkeling van Almere tot 2050. Ons uitgangspunt om alle Almeerse jongeren dezelfde kansen te geven op een vervolgstudie en goed werk. In 2021 is gestart met het uitwerken van ideeën om deze ambitie te realiseren. Daarvoor is een visie in ontwikkeling, waarbij de schoolbesturen een leidende rol pakken. Belangrijke thema’s zijn onderwijsinnovatie, lerarentekort, gelijke kansen en inclusief onderwijs.

Met schoolbesturen en het Rijk hebben we veel gedaan om het lerarentekort aan te pakken. De uitvoer van het plan van aanpak toont goede resultaten gezien de beperkingen door coronaperioden. Samen met de schoolbesturen en het Rijk hebben we vijf maatregelen ingezet. We hebben extra ondersteuning geregeld op de scholen. Dit moet helpen om leraren te ontzorgen. Dit betekent dat zij minder werkdruk ervaren en zich meer op het lesgeven kunnen richten. Ook werken we aan het professionaliseren van onderwijsondersteunend personeel. Dit betekent dat wij onderwijsassistenten helpen te ontwikkelen tot leraarondersteuner of leerkracht. Dit doen we samen met hogeschool Windesheim. Hier zijn inmiddels 36 onderwijsassistenten gestart. Daarnaast zetten we vakspecialisten in om bijvoorbeeld lessen techniek, handvaardigheid, of andere vakken te verzorgen. Dit ontziet leraren en verdiept het onderwijs in die vakken. Ook zijn we succesvol is het aantrekken van zijinstromers. Dit zijn mensen met een afgeronde HBO- of WO-opleiding die zich in 24 maanden kunnen laten omscholen tot leerkracht. Daar waar eerder sprake was van enkele zij-instromers per jaar zijn inmiddels 37 gestart. Daarnaast zijn 15 kandidaten op dit moment bezig met het geschiktheidsonderzoek. De successen betekenen niet dat het lerarentekort hiermee verholpen is. De uitstroom van leerkrachten die de pensioengerechtigde leeftijd bereiken i.c.m. de groei van de stad betekent dat er steeds meer leerkrachten nodig zijn. We blijven daarom in overleg met de besturen en het Rijk  inzetten op de maatregelen. Het begeleidingsprogramma voor startende leerkrachten waarmee startende leraren kunnen elkaar hier ontmoeten en van elkaar leren kan dit jaar ongehinderd van start en  de inzet van vakspecialisten krijgt een extra impuls.

Wat hadden we gepland (begroting)

Goed onderwijs is van groot maatschappelijk belang. Het is de springplank voor Almeerse kinderen en jongeren naar een goede plek in de (Almeerse) samenleving. Maar in de praktijk zijn onderwijskansen ongelijk verdeeld. Sommige kinderen hebben beperkte kansen door een taalachterstand in de Nederlandse taal. Dit komt door een weinig talig of anderstalig thuissituatie. We investeren daarom in taalontwikkeling van kinderen in de voorschoolse- en basisschoolleeftijd. Ook gaan we door met de gesprekken met schoolbesturen over de onderwijskwaliteit in de stad. Het doel is de kwaliteit duurzaam te borgen. Een belangrijke factor bij het op peil houden van de onderwijskwaliteit is de beschikbaarheid van voldoende bevoegde leraren. Door het toenemende lerarentekort staat de onderwijskwaliteit onder druk. Om dit tekort tegen te gaan is voor Almere extra (Rijks)geld beschikbaar gekomen. We hebben een noodplan opgesteld met de schoolbesturen en het ministerie. In 2021 voeren we de maatregelen van het noodplan lerarentekort uit.

Hoewel 2021 opnieuw een lastig jaar was voor cultuur, is er ook goed nieuws te melden. Een toenemend aantal cultuurinstellingen ontvangt meerjarige subsidie van het Rijk of van landelijke cultuurfondsen. Wij zien dit als waardering voor onze inspanningen van de afgelopen jaren om de kwaliteit en de omvang van de culturele infrastructuur van Almere te versterken, conform de ambities die staan verwoord in het Cultuurplan 2019-2024. De definitieve plek voor Vis à Vis in Almere Poort is een van de positieve ontwikkelingen die bijdragen aan een levendige en bruisende stad.

Meerjarige subsidie voor het publieksprogramma van het Kunstmuseum en FlevoLAB. Ter voorbereiding op het toekomstige kunstmuseum M. is in 2021 gewerkt aan de ontwikkeling van een kunstpaviljoen op de Floriade en aan de programmering van publieksactiviteiten. Als gevolg van de coronamaatregelen is de uitvoering van het publieksprogramma uitgesteld tot 2022. Ook FlevoLAB heeft vanwege de coronamaatregelen minder kunnen doen in 2021 dan gepland, maar de eerste tour door de provincie in de zomer van 2021 was een succesvol evenement waaraan veel organisaties hebben deelgenomen.

In 2021 is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden en wensen voor het Cultuurhuis Almere Buiten. Het onderzoek van kwartiermaker Fringe is in 2021 afgerond. Ook is een begin gemaakt met de programmering van culturele activiteiten en is de website gelanceerd. Per 1 januari 2022 is een projectleider gestart die werkt aan de verdere ontwikkeling van het Cultuurhuis Almere Buiten. Deze gaat ook nieuwe partners en huurders werven, die in samenwerking met onder andere het Erfgoedhuis en De Nieuwe Bibliotheek het Cultuurhuis gaan exploiteren. In de zomer van 2022 start de verbouwing, zodat het gebouw straks optimaal ingezet kan worden voor cultuur.

We zijn in 2021 begonnen met de voorbereidingen voor het herplanten van de Groene Kathedraal. Herplanting van De Groene Kathedraal is nodig, omdat een deel van de bomen na twintig jaar aan het einde van hun levensduur is gekomen. De Provincie Flevoland betaalt mee aan de bekostiging hiervan in het kader van het Masterplan Land Art.

Wat hadden we gepland (begroting)

Cultuur versterkt een levendige en bruisende stad. De nabijheid van culturele voorzieningen is van doorslaggevend belang voor de vestiging van nieuwe bewoners en bedrijven. De culturele ambitie die wij in mei 2019 vastlegden in het Cultuurplan 2019-2024 is onverminderd.
De culturele sector wordt hard geraakt door corona. Voorstellingen kunnen niet doorgaan of worden uitgesteld. Grote evenementen worden afgelast en culturele instellingen zijn beperkt toegankelijk. We hebben vanuit het Rijk geld ontvangen om de cultuursector te ondersteunen in deze lastige tijden. Dit gaat om een bedrag van € 1,4 miljoen. Dit is opgenomen in de begroting.

Cultuur is voor Almeerders dichtbij
Deze eerste ambitie brengt cultuur dichtbij de bewoners van Almere. Van jong tot oud, voor alle lagen van de samenleving. Dichtbij de culturele en sociale gemeenschappen in de verschillende stadsdelen. De verbinding tussen vraag en aanbod, programmering en inzetbaarheid van bestaande faciliteiten staan centraal. Het doel is om voor iedereen een breed en divers cultuuraanbod beschikbaar én toegankelijk te maken.
In Almere Buiten werken we aan de transformatie van gebouw Extravert naar een Cultuurhuis voor het stadsdeel. Dit als onderdeel van de stedelijke vernieuwingsopgave. Op dit moment onderzoeken wij de wensen voor Almere Poort. Onderdelen van het onderzoek zijn onder meer een participatietraject binnen Poort, de verbinding met Kunstzone Poort, Vis a Vis en StrandLAB en de opzet van een exploitatieplan voor de voorziening in Stadstuinen.  Dit resulteert in 2021 in een gedragen visie op culturele voorzieningen in Almere Poort.

Cultuur krijgt de ruimte om te groeien
De culturele infrastructuur in Almere is klein en compact. In tegenstelling tot grote en oude steden kent Almere geen historisch gegroeide culturele infrastructuur. Dit betekent dat er ruimte voor de culturele sector is om zich verder te ontwikkelen, uit te breiden en te groeien. Belangrijk aspecten hierbij zijn Cultuurfonds Almere als structureel instrument om dit te ondersteunen, en de mogelijkheid voor de vele talenten uit de stad om zich hier verder te ontplooien. Het doel is om de cultuursector de gelegenheid te bieden om zich tot een krachtige culturele infrastructuur te ontwikkelen
Met het Flevoprofiel hebben Almere en provincie Flevoland een duidelijke ambitie uitgesproken om zelf te investeren in groei van de cultuursector. De cultuurplannen van Almere 2019-2024 en van de provincie Flevoland 2021-2024 onderstrepen die ambitie: er wordt meer geïnvesteerd in cultuur zowel door de provincie als door de stad Almere.
Wij investeren in het verstevigen en ontwikkelen van de culturele infrastructuur door:

• de totstandkoming van de definitieve plek voor Vis a Vis
• meerjarige afspraken met de organisaties in lijn met de subsidieperiode van rijk en rijksfondsen

       en samen met de provincie

• De ontwikkeling van Kunstmuseum Flevoland
• een ontwikkelinstelling Flevolab. Dit is een samenwerkingsverband van 2Turvenhoog, Vis a Vis, BonteHond, Suburbia en StrandLAB. Deze is gericht op talent- en publieksontwikkeling en de ontwikkeling van de culturele infrastructuur van Almere en Flevoland.

Cultuur geeft vorm aan de identiteit van Almere
Een uniek kenmerk van Almere is de ruimte die de stad biedt. Er is fysieke ruimte voor grootschalige kunst en unieke Land Art. Daarnaast is er ruimte om te experimenteren buiten de gebaande paden. In Almere is pionieren vaker de norm dan de uitzondering. Cultuur geeft daarmee vorm aan de identiteit van Almere.
In 2021-2024 draagt het Rijk bij aan de versterking en ontwikkeling van de culturele infrastructuur, door opname in BIS van BonteHond en de programmering van het Kunstmuseum Flevoland (in oprichting). Ook Suburbia, Vis à Vis (na een sterke gezamenlijke lobby) en het festival 2turvenhoog worden meerjarig gefinancierd door het Fonds Podiumkunsten. Ook voor uitbreiding van onze podiumkunsten voor nieuwe aanvragers. Denk aan Gouden Haas en Black Pencil; nieuwe Almeerse gezelschappen. Flevoland is één van de 6 regio’s die vanaf 2021 een extra rijksimpuls krijgt voor de ontwikkeling van de culturele infrastructuur.