Ruimte en wonen

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

Met het Stedelijk Woningbouwprogramma sturen we actief op woningen in Almere. Het helpt ons om te bepalen wanneer we in welk gebied bouwen, wat voor woningen we er bouwen en voor wie er woningen worden gebouwd. De Woonvisie vormt hierbij het overkoepelend kader. We treden hier niet alleen in op. In samenspraak met andere partijen in de stad, zoals woningcorporaties en bouwers, geven we hier vorm aan. Wat voor een groot gedeelte nieuw is, is dat het bouwen van woningen en voorzieningen niet alleen maar over de uitbreiding van de stad gaat. Inmiddels hebben we ook plannen gemaakt over hoe de bestaande stad eruit moet zien. Op verschillende plekken in de stad zien we dit al, bijvoorbeeld rond station Almere Centrum en in Almere Haven als onderdeel van stedelijke vernieuwing.

In 2021 hebben marktpartijen en woningcorporaties zich achter onze Woonvisie geschaard. Het laat zien dat ook deze partijen graag willen bijdragen aan het bouwen van veel nieuwe woningen in Almere. Gezamenlijk is er een Stadsakkoord opgesteld wat bestaat uit tien actiepunten. Hierbij staat de bouw van voldoende woningen centraal.

Wat hadden we gepland (begroting)

We willen zorgen voor een woningmarkt die in balans is met de groei van en vraag uit de stad. We bouwen daarvoor niet alleen extra woningen in nieuwe gebieden. We zullen ook woningen bouwen in gebieden waar nu al woningen staan. Dit noemen we inbreiding. We bereiden ons hier op voor bij de belangrijke knooppunten in de stad. Bijvoorbeeld in de centra van Almere Stad en Almere Poort. Hier willen we vooral appartementen toevoegen. Dit moet ervoor zorgen dat ook studenten en ouderen gemakkelijker in Almere kunnen blijven wonen.
Het bouwen van betaalbare woningen vraagt om de inzet van nieuwe instrumenten en om innovatie. Het aantal woningen dat betaalbaar is voor huishoudens met een laag- en middeninkomen moet immers omhoog. Om dat voor elkaar te krijgen is meer sturing nodig dan alleen het aanbieden van bouwlocaties. We gaan samen met de markt proberen te innoveren zodat voor lage- en middeninkomens betaalbare gezinswoningen worden gebouwd. Verder werken we aan nieuwe manieren om deze woningen betaalbaar te houden.
Samen met wijkbewoners gaan we na aan welke woningtypen in de wijk behoefte is. Verder gaan we met bewoners na of de woningen, via kleinschalige inbreiding, toegevoegd kunnen worden. Zo kunnen bijvoorbeeld levensloopbestendige appartementen worden gebouwd die het mogelijk maken dat senioren doorstromen vanuit hun eengezinswoningen.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

Energie
In 2021 hebben we gewerkt aan en later met de gemeenteraad gesproken over de Transitievisie Warmte. De Transitievisie Warmte gaat over de warmtevoorziening in de gebouwde omgeving in Almere. De Transitievisie Warmte geeft een eerste richting in de oplossingen – met de kennis van nu - voor het duurzaam verwarmen van woningen, aardgasvrij te koken en warm tapwater te maken. Gemeenten hebben een regierol als het gaat om de warmtetransitie. We spraken en spreken nog steeds met bewoners over dit onderwerp. Met de lessen uit deze buurten leren we samen met bewoners en andere partijen in de stad de Wijkuitvoeringsplannen op te stellen. Daarin maken we samen met de bewoners een keuze voor de nieuwe manier van verwarmen. We starten eerst met verkenningsbuurten en doen zonder de inzet geen grootschalige ingrepen.

Wonen
Om de bestaande woningvoorraad bereikbaar te houden hebben we gewerkt aan een Actieplan Betaalbaarheid. Dit actieplan is bedoeld om koopwoningen voor mensen met lage en middeninkomens meer betaalbaar te krijgen en om huurwoningen in het middensegment betaalbaar te houden. Met de gemeenteraad hebben we afgesproken dat we starten met pilots waarbij we drie maatregelen gaan inzetten. Dit gaat allereerst om de maatregel kleine kavels uitgeven, voor kleine woningen. Dit betekent dat er kleiner gebouwd wordt, op kleinere kavel, waardoor ook de prijs van de woning lager is. De tweede maatregel is korting op de grondprijs, onder voorwaarden. Dit is een korting ten opzichte van de marktwaarde van de grond. Deze maatregel is effectief als die gecombineerd wordt met andere maatregelen. De derde maatregelen is de maatregel tussen koop en huur. Dit is een maatregel voor huishoudens met een inkomen vanaf € 42.000.

In 2021 is een nieuw woonconcept gerealiseerd. Met dit woonconcept krijgen woningzoekenden tijdelijk (voor maximaal twee jaar) een woning. Vanuit deze woning kunnen ze dan op zoek naar een woning waar permanent kunnen blijven. De eerste 23 ‘in between places’ woningen zijn opgeleverd door Dudok Wonen in Almere Poort. Aan het eind van 2022 wordt dit woonconcept geëvalueerd.

Wat hadden we gepland (begroting)

Dit doen we ook omdat we als stad ouder worden en meer te maken krijgen met vergrijzing. De bestaande voorraad moet ook helpen op andere terreinen. Bijvoorbeeld op het gebied van het tegengaan van hittestress, het verwerken van extreme regenval en om op termijn geen gebruik meer te maken van gas. We experimenteren met het oplossen van deze uitdagingen. Hiervoor maken we onder andere gebruik van het geplande groot onderhoud in de stad wat hierbij kan dienen als vliegwiel. Uiteindelijk zullen er per stadsdeel of wijk voorstellen komen over welke bronnen van duurzame warmte de juiste keuze zijn. We houden daarbij rekening met de betaalbaarheid en woonlasten voor bewoners op de korte en lange termijn.  
We hebben met woningcorporaties voor meerdere jaren afspraken gemaakt over verduurzaming. Wij gaan deze afspraken de komende jaren uitvoeren. Op deze manier worden ook huurwoningen verder verduurzaamd.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

Het afgelopen jaar is het voorbereidend werk wat we voor de opgave Wonen en Zorg gedaan hebben zichtbaar geworden. In 2021 is o.a. gewerkt aan de woonzorgprogrammering, het afwegingskader voor woon-zorg initiatieven en het invoeren van een quotum voor uitstromers. Dit zijn belangrijke onderdelen die ertoe moeten leiden dat we in de toekomst meer passende woonruimte beschikbaar kunnen stellen aan de uitstroom van instellingen. Ook zijn er afspraken gemaakt met zorgpartijen over het bieden van passende zorg en ondersteuning.

Een nieuwe pilot die we in 2021 gestart zijn is Bouwen door de buurt. Hiermee zijn we begonnen in Kruidenwijk. Wijkbewoners mogen zelf bouwplekken in hun eigen wijk aanwijzen. Hier kunnen ze voor zichzelf, hun familie of hun vrienden een huis (laten) bouwen. Het is dan ook aan de initiatiefnemers om het draagvlak van de buurt te organiseren. In de pilot is ruimte voor maximaal vijftien initiatieven. Dat maximum is op dit moment bereikt. De initiatiefnemers zijn met name starters op de woningmarkt en doorstromers die op een gemeentelijk perceel hun woonidee willen realiseren.

Wat hadden we gepland (begroting)

Bewoners hebben soms hulp nodig om thuis te kunnen blijven wonen. Dit is onderdeel van de opgave Wonen met zorg. We willen deze hulp zoveel mogelijk organiseren in de eigen omgeving. Die eigen omgeving is vertrouwd en daar gedijen Almeerders het best. In de wijk is vaak ook het eigen netwerk van vrienden, familie en buren het beste beschikbaar. We streven naar een wijk en samenleving waarin iedereen zelfstandig zijn of haar plek vindt en mee kan doen. Een eigen woonplek met zorg op maat in de wijk. Dit vormt de basis voor goed herstel en deelname aan de samenleving. Sommigen hebben ondersteuning nodig, ook vanuit het woonbeleid. Daarbij is ‘gewoon wonen’ de doelstelling. Net zo gewoon wonen als zij die zonder ondersteuning hun plek hebben in de samenleving. Daar zijn maatwerkoplossingen voor nodig.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

Met het Rijksvastgoedbedrijf (RVB), de gemeente Zeewolde, de provincie Flevoland en waterschap Zuiderzeeland werkt de gemeente Almere samen aan Oosterwold. In 2021 zijn 103 anterieure overeenkomsten getekend en 161 aanvragen voor een omgevingsvergunning in behandeling genomen. Sinds de start van Oosterwold zijn er kavels verkocht voor in totaal 1.519 woningen. Het merendeel van de woningen staat op standaard woonkavels, daarnaast staan er enkele woningen op een landbouw-, landschaps-, of bedrijfskavel. Er is ook circa 9 ha aan voorzieningenkavels verkocht.
In april 2021 is een nieuwe inschrijfronde voor de uitgifte van de laatste beschikbare standaard woonkavels in deelgebied 1A van start gegaan. De belangstelling overtrof ruimschoots de beschikbare ruimte. De enorme toeloop onderstreept nog maar eens het unieke karakter van Oosterwold.
In 2021 is besloten om door te gaan met de ontwikkeling van Oosterwold. Hierbij betrekken we wat we de afgelopen jaren geleerd hebben. In dit licht is er onder andere besloten om niet langer met individuele of collectieve zuiveringen te werken maar over te stappen op riool.

Verder hebben in het afgelopen jaar zowel de gemeenteraad van Almere als die van Zeewolde ingestemd om de ontwikkeling van Oosterwold voort te zetten. Deelgebied 2 van Oosterwold, aan de noordoostkant van de A27, zal daarmee ook ontwikkeld worden. Hiervoor zullen we lessen trekken uit de evaluatie van de eerste fase. In het najaar van 2021 zijn de condities en belemmeringen van deelgebied 2 in kaart gebracht. Er is toen besloten dat er meer tijd nodig is voor een zorgvuldige besluitvorming. De gebiedsorganisatie verwacht in de zomer van 2022 een voorstel voor de ontwikkelstrategie deelgebied 2 (fase 2) Oosterwold voor te kunnen leggen aan het Bestuurlijk Overleg Oosterwold. Daarna volgt besluitvorming in de gemeenteraden van Almere en Zeewolde.

Wat hadden we gepland (begroting)

Het jaar 2021 wordt een belangrijk jaar in de verdere ontwikkeling van Oosterwold. Dan volgt namelijk de raadsevaluatie van de eerste fase van Oosterwold en een eventueel besluit over de start van de tweede fase. Met dit besluit wordt het gehele gebied volgens de ambities en filosofie ontwikkeld. Dit betekent een nieuw organisch groeiend intergemeentelijk stadsdeel dat plek biedt aan ongeveer 15.000 woningen. Uiteraard met de bijbehorende voorzieningen en bedrijvigheid.

Wat hebben we gerealiseerd (verantwoording)

In 2021 hebben wij het visiedocument ‘Almere, stad met toekomst. Een actueel perspectief op Almere nu en later’ vastgesteld. Hierin staan de lange termijn ambitie voor de ontwikkeling van Almere, tot circa 2050 . Hierin hebben we ook heel bewust een plek gegeven voor toerisme & recreatie. We willen meer voorzieningen realiseren, bijvoorbeeld bij de kustlijn Almere Poort. Maar ook andere locaties hebben veel potentie. Het Nationaal Park Nieuw Land heeft alles in zich om een belangrijke bestemming voor natuurrecreatie te worden. Daarnaast biedt de kust van Almere watersporters en recreanten een scala aan activiteiten.
Door onze inspanningen in het centrum en rondom het Weerwater zullen steeds meer mensen de unieke aantrekkingskracht van Centraal Almere gaan ontdekken. De komst van een nieuw museum draagt hier nog extra aan bij.

Wat hadden we gepland (begroting)

Almere groeit verder als een aantrekkelijke, groene stad waar het naast wonen ook goed recreëren is. We zorgen voor plekken waar gerecreëerd kan worden. Dit zijn plekken waar iets te doen is en waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. We werken aan verblijfsplekken waarmee we bezoekers van binnen en buiten de stad nieuwsgierig maken en willen verrassen. Bijvoorbeeld op en rondom de kustlijn van Almere Poort. Een unieke plek in Almere die alles in zich heeft om uit te groeien tot een populair recreatiegebied.