Ruimte en wonen

In 2021 is het MIRT-onderzoek Amsterdam Bay Area afgerond. Dit onderzoek gaat onder andere over de IJmeerverbinding. Het MIRT-onderzoek gaat over de bereikbaarheid van de metropoolregio Amsterdam. In het onderzoek zijn verschillende varianten in verstedelijking en bereikbaarheid onderzocht voor de oostflank van de MRA als geheel en Almere Pampus. Over dit onderzoek is eind 2021 en begin 2022 gesproken met de gemeenteraad. Inmiddels is met diverse betrokken partijen aanvullend onderzoek gestart o.a. op het vlak van wegknelpunten, bekostiging van de IJmeerverbinding, aansluiting op het metrostelsel in Amsterdam, mogelijk te nemen (no regret) maatregelen op vele vlakken voorafgaand aan definitieve keuzes voor een IJmeerverbinding.

Verder is in het kader van de MRA Verstedelijkingsstrategie in 2021 het Verstedelijkingsconcept opgeleverd. Dit is de lange termijn visie op de ontwikkeling van de regio, waarin de MRA en het rijk samenwerken. Belangrijke onderdelen van deze visie zijn de inzet op het versterken van de economie in Almere, onder andere met uitbreiding van het onderwijsaanbod en voorzieningen. Ook neemt de verdere ontwikkeling van Almere Centrum en van Pampus hier een belangrijke plek in. Dit is begin 2022 door de gemeenteraad vastgesteld. Momenteel wordt als vervolg hierop gewerkt aan vraagstukken op het vlak van fasering en programmering die als basis dienen voor verdere afspraken tussen rijk en regio.

Wat hadden we gepland (begroting)

Almere is in ruim veertig jaar tijd gegroeid naar een stad van meer dan 200.000 inwoners. En de stad groeit nog steeds. Het gaat echter niet om groei alleen. Maar om gezonde groei. De groei moet worden ingezet om de stad nog aantrekkelijker te maken. Dan gaat het over zaken als cultuur, werkgelegenheid en een goede bereikbaarheid. Samen met het Rijk en de provincie Flevoland wordt daar al langer aan gewerkt in het programma Almere 2.0. In 2013 is deze ambitie opgenomen in de Rijksstructuurvisie Amsterdam Almere Markermeer. In hetzelfde jaar is ook de Uitvoeringsovereenkomst Almere 2.0 ondertekend door Rijk, provincie en gemeente. Deze Uitvoeringsovereenkomst is vastgesteld door de Gemeenteraad.

In 2020 is de in 2013 opgestelde regionale visie geactualiseerd in het document Perspectief Oostflank. In dit document zijn de actuele Almeerse beleidsvisies verwerkt (onder meer de centrumvisie, woonvisie en economische agenda). De Almeerse doelen en ambities worden daarmee ook op regionaal niveau geborgd. Daarnaast is door Almere deelgenomen aan het onderzoek Amsterdam Bay Area waarbij is onderzocht wat nodig is rondom de ontwikkeling van Almere Pampus, de IJmeerverbinding en de ecologie in het Markermeer/IJmeer. Dit heeft plaatsgevonden in het kader van het Meerjarenprogramma Infrastructuur Ruimte & Transport (MIRT). Vanuit het MIRT worden de grote investeringen in de bereikbaarheid, water en ecologie in Nederland geprogrammeerd. Tot slot is een eerste concept van de actualisatie van de Almeerse visie opgeleverd: Het Perspectief Almere.

In 2021 worden het Perspectief Oostflank en de resultaten van het MIRT Onderzoek gebruikt als basis om nieuwe besluiten te nemen op het vlak van verstedelijking, ecologie en infrastructuur. Bijvoorbeeld bij het vaststellen van de MRA Verstedelijkingsstrategie. En bij vervolgbesluiten rondom Almere Pampus en een IJmeerverbinding. Daarnaast wordt het Perspectief Almere verder uitgewerkt zodat – net als in 2013 - afspraken kunnen worden gemaakt hoe de samenwerkende overheden bijdragen aan een gezond groeiend Almere. Dit Perspectief Almere wordt in 2021 ook nader met de raad en met de stad besproken. Uiteindelijk vormt dit document de basis voor een nieuwe Uitvoeringsagenda voor de komende 10 jaar. Dit wordt medio 2021 ter besluitvorming voorgelegd aan de gemeenteraad.

We hebben er in 2021 aan gewerkt om Almere Omgevingswet-proof te maken. Dit betekent dat we een aangepast vergunningsverleningsproces hebben; de verordeningen zijn aangepast en dat we klaar zijn voor de aansluiting op het landelijke Digitaal Stelsel Omgevingswet.
De benodigde besluiten hiervoor zijn in 2021 door de gemeenteraad genomen. Op dit moment liggen we voor 80% op koers. Door uitstel bij het Rijk moeten we de laatste 20% van de wettelijke vereisten in 2022 afronden. Daarbij hoort ook de besluitvorming van de gemeenteraad, waaronder de legesverordening 2022.

Daarnaast oefenen we met de Omgevingswet door op onderdelen te werken in de geest van de wet. Het is onze ambitie dat Almere de jaren tot 2030 optimaal benut om de mogelijkheden van de wet voor de stad te implementeren. Dit doen we door stap voor stap te leren, door de doelen in projecten terug te laten komen, door andere manieren van samenwerken en participatie te stimuleren en meer ruimte te geven voor initiatief. We willen dat ook in de komende jaren samen met de stad en de gemeenteraad verder oppakken.

Wat hadden we gepland (begroting)

De invoering van de Omgevingswet is door het Kabinet uitgesteld. Dit heeft onder andere te maken met een goede invoering van het Digitaal Stelsel Omgevingswet en de coronacrisis. Dit zorgt er echter niet voor dat we nu stil gaan zitten. We zijn al meerdere jaren bezig met de voorbereiding en zetten dit door. Dit doen we aan de hand van het vastgestelde Koersdocument. We willen ervoor zorgen dat we bij de invoering van de Omgevingswet in 2022 de basis op orde hebben om te werken met de Omgevingswet. Tegelijkertijd willen we ook de kansen benutten die de Omgevingswet ons gaat bieden. De Omgevingswet geeft namelijk nieuwe kansen om samen met bewoners en bedrijven invulling te geven aan onze stad.

Samen met het Rijksvastgoedbedrijf (RVB), de gemeente Zeewolde, de provincie Flevoland en waterschap Zuiderzeeland werken we samen aan Oosterwold. In 2021 zijn 103 anterieure overeenkomsten getekend en 161 aanvragen voor een omgevingsvergunning in behandeling genomen. Sinds de start van Oosterwold zijn er kavels verkocht voor in totaal 1.517 woningen.
In april 2021 is een nieuwe inschrijfronde voor de uitgifte van de laatste beschikbare vierkante meters in deelgebied 1A van start gegaan. De belangstelling overtrof ruimschoots de beschikbare ruimte. De enorme toeloop onderstreept nog maar eens het unieke karakter van Oosterwold.
In 2021 is besloten om door te gaan met de ontwikkeling deelgebied 1. Hierbij betrekken we wat we de afgelopen jaren geleerd hebben. In dit licht is er onder andere besloten om niet langer met individuele of collectieve zuiveringen te werken maar over te stappen op riool.

Verder hebben in het afgelopen jaar zowel de gemeenteraad van Almere als die van Zeewolde ingestemd om de ontwikkeling van deelgebied 2 voort te zetten. Deelgebied 2 van Oosterwold, aan de noordoostkant van de A27, zal daarmee ook ontwikkeld worden. Hiervoor zullen we lessen trekken uit de evaluatie van de eerste fase. In het najaar van 2021 zijn de condities en belemmeringen van deelgebied 2 in kaart gebracht. Er is toen besloten dat er meer tijd nodig is voor een zorgvuldige besluitvorming. De gebiedsorganisatie verwacht in de zomer van 2022 een voorstel voor de ontwikkelstrategie deelgebied 2 (fase 2) Oosterwold voor te kunnen leggen aan het Bestuurlijk Overleg Oosterwold. Daarna volgt besluitvorming in de gemeenteraden van Almere en Zeewolde.

Wat hadden we gepland (begroting)

Oosterwold is een bijzonder gebied dat op bijzondere wijze wordt ontwikkeld. Samenwerken, participatie en ruimte voor initiatief zijn de bouwstenen voor dit gebied. Initiatiefnemers bouwen in Oosterwold niet alleen een eigen huis, maar geven ook vorm aan hun leefomgeving. Dit vraagt van ons een andere manier van werken. Het is een zoektocht naar wat mensen zelf doen en wat de overheid doet. We kijken samen met bewoners en nieuwe initiatiefnemers over hoe we ervoor zorgen dat het in Oosterwold goed en veilig leven is. Het betekent niet dat we als gemeente alles loslaten. De taskforce Oosterwold blijft zich bezig houden met lastige zaken zoals hoe we omgaan met het afvalwater, het beheer van de kavelwegen en de komst van voorzieningen. Met de ontwikkeling en groei van Oosterwold zal dit laatste thema de komende periode steeds meer aandacht krijgen.

Binnen de MRA zijn we op veel terreinen actief. De meest zichtbare voor en in de stad zijn mobiliteit en bouwen en wonen. We werken op deze terreinen samen met een veel partijen, zoals het Rijk en alle deelnemende partijen binnen de MRA. Als deelregio binnen de MRA speelt ook de samenwerking met de provincie Flevoland en de gemeente Lelystad.

Met het Rijk, de MRA en provincie Flevoland zijn in 2021 afspraken gemaakt voor het programma Smart Mobility Corridor Schiphol-Flevoland. Het doel van deze afspraken is om gezamenlijk slimmere en duurzamere oplossingen voor mobiliteit te organiseren. Dit kan bijvoorbeeld door in te zetten op deelmobiliteit, werkgevers te stimuleren in te zetten op duurzame mobiliteitsoplossingen en een dataplatform om mobiliteit beter te kunnen sturen.

We verwachten voor de Woonvisie nieuwe afspraken te maken met het nieuwe kabinet afspraken. Met de Woonvisie hebben we duidelijk gemaakt dat wij de woningbouw in onze gemeente willen versnellen. Zo is voor de versnelling van woningbouw in Almere Centrum een integraal gebiedsplan opgesteld met een uitgewerkte investeringsbehoefte.  Ook met de provincie Flevoland en andere Flevolandse gemeenten wordt gewerkt aan een gezamenlijke strategische agenda op basis waarvan ook in provinciaal verband het gesprek met het Rijk kan worden gevoerd. Op deze manier versterken we ook de samenwerking in de MRA.

Ook de introductie van de nieuwe governance-structuur heeft in 2021 om aandacht gevraagd. Op verschillende wijze heeft dit effecten gehad op hoe we binnen de MRA samenwerken. In deelregionaal verband (met de provincie Flevoland en Lelystad) is de samenwerking versterkt. Door personele wijzigingen is de waarnemende burgemeester van Almere vicevoorzitter geworden van de algemene vergadering (AV). De zogenaamde raadtafel heeft een sterkere adviserend rol gekregen vanuit de raden en Staten. Verder komt er een sterkere sturing op kaderstellende documenten. Dit gaat bijvoorbeeld over de termijnplanning en de verantwoording richting de gemeenteraden en Provinciale Staten. Dit is een opmaat tot een versterking van het gesprek tussen college en raad.

Wat hadden we gepland (begroting)

De Metropoolregio Amsterdam (MRA) is een aantrekkelijke regio. Een regio met veel werkgelegenheid, natuur, voorzieningen en een goede infrastructuur. De groei van deze regio brengt opgaven met zich mee. Met de partners in de MRA denken we na over hoe we deze groei in goede banen leiden. We zetten ons hierbij in voor een goede samenwerking en een goede positionering van Almere. Dit gebeurt ook vanuit het besef dat Almere als tweede stad van de metropoolregio Amsterdam, veel te betekenen heeft in het oplossen van de diverse opgaven. Bijvoorbeeld op het gebied van wonen.
In 2021 werken we verder aan de in 2020 vastgestelde MRA-agenda ‘Werken aan een internationale topregio met hoge leefkwaliteit’. In MRA-verband zijn afspraken met het Rijk gemaakt die tot versnelling van de woningbouw moeten leiden. Om de effectiviteit van onze inzet in de metropoolregio te vergroten gaan wij ook steviger samenwerken met de provincie Flevoland en de gemeente Lelystad. We willen de vruchten plukken van gemaakte afspraken tussen Rijk en de regio in het kader van de Rijks-regioprogramma’s ‘MRA-verstedelijkingsstrategie’ en Samen Bouwen aan Bereikbaarheid. Dit moet leiden tot een verbeterde verbinding en voorzieningen passend bij een stad als Almere.