Leer- en werkomgeving | Programmarekening 2021

Binnen deze programmalijn wordt ingezet op het stimuleren van kwalitatief goed en aantrekkelijk onderwijs, op talentontwikkeling en op kenniscirculatie tussen onderwijs, kennisinstellingen en bedrijfsleven. Dit deden we al met de sleutelprojecten Flevo Campus, Floriade Werkt! en Internationale Campus . Vanaf begin 2021 zijn daar nog twee sleutelprojecten bij gekomen, namelijk de Kenniscampus stadshart en MBO ICT Field Lab . In het vervolg van dit hoofdstuk staat per sleutelproject een uitgebreide toelichting op het afgelopen jaar.

Projecten

bedragen x € 1.000
	begroting	realisatie	resultaat
Proceskosten programmalijn 2	284	261	23
Floriade Werkt	1.122	804	319
Flevo Campus	4.385	3.891	494
Internationale campus	1.627	1.626	1
Kenniscampus Stadshart	600	161	439
MBO ICT Field Lab	273	105	168
	8.292	6.848	1.443

Toelichting verschillen groter dan € 100.000

Floriade Werkt

Het voor 2021 opgenomen budget ging ervan uit dat in 2021 het grootste deel van het restbudget verplicht zou worden. Dit is grotendeels ook gebeurd. Hierbij is het totale budget toebedeeld aan projecten, zoals de filmpjesbibliotheek, de B2B programmering en de inhoudelijke programmering in het paviljoen (korte ketens, voeding & gezondheid en een aantal series zoals Sharons Chef Show). Omdat een deel van de daadwerkelijke activiteiten en daarmee dus ook de uitgaven veelal tijdens de expo zelf plaatsvinden, leidt dit nu in 2021 tot een onderbesteding. Verder was in 2021 een derde challenge voorzien, maar die is vanwege COVID maatregelen een jaar uitgesteld, waarmee ook een deel van de onderbesteding wordt verklaard.

Flevo Campus

Over 2021 is er sprake van een onderbesteding van € 0,5 miljoen en is op hoofdlijnen toe te delen aan 3 zaken:

Onderzoek. Er werd door de nieuwe programmadirecteur gewerkt aan het Kennisplatform voor gezonde, duurzame en toegankelijke voedselvoorziening, maar dit kostte tijd en met het oog op de vorming van de stichting is besloten nog geen contracten aan te gaan met onderzoekers.
Fysiek. Er is ruim budget voor de uitbreiding van de Campus en om hier in te investeren, maar de onduidelijkheid ten aanzien van het eigendom van de kavels maakt dat hier nog niet geïnvesteerd wordt. Daarnaast is er een risicoreservering aanwezig die niet hoefde te worden aangesproken .
Diversen waaronder vertraging als gevolg van temporisering door Covid 19 beperkingen.

Kenniscampus Stadshart

Er is dit jaar € 0,6 miljoen subsidie uitgekeerd aan Windesheim voor het onderdeel Urban Innovation. Als gevolg van vertragingen door onder meer de coronapandemie heeft Windesheim echter veel minder activiteiten uit kunnen voeren, waardoor een groot deel (€ 0,4 miljoen) van de subsidie nog niet is besteed. Afgesproken is dat zij dit geld zullen inzetten voor activiteiten in 2022 en verder.

MBO ICT Field Lab

Er was rekening gehouden met kosten voor verbouwing en inrichting voor het MBOICT LAB in het ROCvF-gebouw (Toren D) in 2021. Doordat de totstandkoming van de samenwerkingsovereenkomst tussen gemeente, provincie en ROCvF langer heeft geduurd dan voorzien en het zoeken/vinden van aannemers momenteel lastig is, zijn de verbouwingsactiviteiten doorgeschoven naar 2022. De voorbereidingen, zoals de ontwerpfase, zijn inmiddels gestart, maar het beschikbare budget voor verbouwing en inrichting is dan ook nog niet aangesproken.

Proceskosten programmalijn

Floriade Werkt!

Onder de titel ‘Floriade Werkt!’ stimuleert de provincie Flevoland al een aantal jaren kennisontwikkeling en innovatie op het gebied van de toekomst van voedsel en presenteert het de resultaten in 2022 samen met Flevolandse ondernemers tijdens Floriade Expo 2022.

Challenges

Een derde en laatste challenge zou in 2021 starten, maar is vanwege de coronapandemie uitgesteld. Deze challenge draait om meer lokale en gezonde voeding in het schap van de supermarkten te krijgen. Deze challenge wordt getrokken door de ondernemers van The Protein Alliance en zal indien mogelijk in 2022 plaatsvinden.

Netwerken en innovaties

In het organiseren van netwerken en het stimuleren van innovaties zijn twee thema’s onderscheiden: het stimuleren van teelt en ketenontwikkeling voor plantaardige eiwitten en het stimuleren van korte ketens van Flevolands voedsel, met de ontwikkeling van de Vereniging Flevo Food als belangrijk boegbeeld.

Plantaardige eiwitten

Flevolandse boeren telen zowel soja als veldbonen voor humane consumptie. Belangrijk aandachtspunt is dat deze teelt momenteel verliesgevend is voor de boeren. De noodzaak van een transitievergoeding in de Green Deal Eiwitgewassen wordt ingebracht. In 2021 is de voorbereiding van een landelijke Green Deal Eiwitgewassen gestart, waarvan de ondertekening tijdens de Expo is voorzien.

Korte keten

De korte ketenontwikkeling heeft tijdens de coronapandemie een enorme impuls gekregen. De Vereniging Flevo Food heeft zich krachtig ontwikkeld tot een vereniging met nu 120 leden. Daarmee is het inmiddels één van de grootste spelers in ons land.

Food Forum

In juni 2021 heeft het provinciale paviljoen Food Forum op het Floriade terrein al zijn deuren geopend. In de keuken is een unieke menukaart ontwikkeld, waarvoor in het najaar de Greendish Award is toegekend: Food Forum is het eerste restaurant in Europa waar 95% van de ingrediënten op de menukaart uit de eigen regio Flevoland afkomstig is. Daarnaast is de menukaart grotendeels plantaardig. Met de bekende televisiekok Sharon de Miranda (woonachtig in Almere) zet Food Forum zich bij een breed publiek op de kaart.

Flevo Campus

Flevo Campus is een initiatief van vier partijen: Aeres Hogeschool Dronten/ Almere, Wageningen Universiteit, provincie Flevoland en gemeente Almere.
Op de rand van de metropoolregio en het platteland is Almere uitstekend gepositioneerd om een stad te zijn, waar burgers zich kunnen voeden met vers en gezond voedsel, betaalbaar en toegankelijk voor iedereen. Het verhaal van Flevo Campus vertelt hoe Almere en Flevoland dat willen doen, wat de rol daarbij kan zijn van een goed opgeleide bevolking en een innovatief ondernemingsklimaat én wat andere steden daarvan kunnen leren. Onderscheidend aan Flevo Campus is dat de consumptiekant van het voedselsysteem centraal staat: how do we feed the city?

Flevo Campus als fysieke locatie

Op het Floriadeterrein is een fysieke locatie in ontwikkeling waar opleiden, onderzoek en ondernemen tegelijkertijd plaatsvinden. Concreet gaat het nu om drie nieuwbouwprojecten:

Food Forum van de provincie Flevoland is in het voorjaar van 2021 geopend.
Hogeschool Aeres is in augustus 2021 geopend.
De Village, het containerdorp voor startende voedselondernemers is in oktober geopend.

Sinds het vierde kwartaal van 2021 worden gesprekken gevoerd over het betrekken van twee kavels naast het Hogeschool gebouw en de Dutch Innovation Experience kavel en gebouw bij de campusvorming. Binnen deze campusvorming moeten nieuwe functies als een Gastronomy College, Low Food Lab en een ondernemershuisvesting een plek kunnen krijgen.

Flevo Campus als kennisplatform

Kennisinstellingen
Flevo Campus is een kennisplatform waar onderwijs, onderzoek, kennis delen en ontwikkelen & ondernemen elkaar versterken. Op een spannende, dynamische plek brengt Flevo Campus een inspirerend netwerk van foodprofessionals samen zodat zij kennis kunnen ontwikkelen en delen.

De kennisinstellingen binnen Flevo Campus hebben in 2021 grote stappen gezet in de ontwikkeling van topkennis over stedelijke voedselvraagstukken:

Het nieuwe lectoraat Stedelijke Voedselvraagstukken is in juli 2021 van start gegaan;
Ruud Zanders en Carolyn Steel zijn eind 2020 gestart als eerste research fellows. Beide researchers zullen tijdens Floriade Expo 2022 hun bevindingen presenteren.
De master Food Systems Innovation is met 26 studenten in augustus 2021 van start gegaan. Dit is de eerste opleiding op masterniveau die wordt aangeboden in Almere. De doelmatigheidstoets van de tweede master is in november naar de CDHO gestuurd.
Het ontwikkelen van een unieke gastronomie opleiding op hbo-niveau is van start gegaan. De werktitel van het project is Culinary Arts College (CAC). Het gaat om een meerjarenproject.
Als eerste stap daartoe is er gestart met de ontwikkeling van een associate degree ‘gastronomie en ondernemerschap’. De opleiding zal in september 2022 worden aangeboden als een samenwerkingsverband van Aeres, ROC Flevoland, Low Food en Flevo Campus.
Eveneens als onderdeel van de ontwikkeling van CAC is de Chefs Academy in 2021 uitgevoerd. Het ging hier om masterclasses voor toekomstige topchefs.
De denktanks blijven zeer aantrekkelijk voor jonge professionals. De zomer- en wintereditie zijn grotendeels online uitgevoerd. Het grote Flevoland diner als succesvolle afsluiter van de zomereditie heeft in Food Forum plaatsgevonden. FC Live, de afsluiter van de wintereditie, is vanwege COVID uitgesteld naar voorjaar 2022.

Bedrijfsleven
De Kennishub ontplooit de volgende activiteiten:

Met bijdragen voor onderzoek en kennisontwikkeling (vouchers) worden ondernemers geholpen met het oplossen van voedsel gerelateerde kennisvragen die cruciaal zijn voor de bedrijfsontwikkeling. Er is meer vraag naar vouchers dan beschikbaar budget.
Innovaties worden gestimuleerd. In het Low Food Lab zijn drie onderzoeken uitgevoerd: ‘oude graansoorten’, ‘eiwitten uit eendenkroos’ en ‘gebruik van reststromen bij ontwikkeling vegan producten’. De onderzoekbevindingen zijn in het najaar in een mooie vorm gepubliceerd.
Het programma om te bewerkstelligen dat supermarkten in Almere (een groter) regionaal aanbod van regionale voedselproducten in hun schappen gaan aanbieden loopt en wordt gecombineerd met de Almeerse voedselstrategie (supermarkt van de toekomst).

Internationaal

Almere is als participant city onderdeel van het programma Cities & Circular Economy for Food (C&CEFF) van de Ellen MacArthur Foundation (EMF). Dit is een inspirerend netwerk van wereldsteden die van elkaars interventies gericht op een duurzaam stedelijk voedselsysteem proberen te leren.

Het Milan Urban Food Policy Pact (MUFPP) is een netwerk van meer dan 200 steden wereldwijd waarin gewerkt wordt aan duurzame voedselsystemen. Samen met studenten en docentonderzoekers van de AHK en Aeres Hogeschool is vanaf de zomer 2021 begonnen aan het realiseren van een expositie die tijdens de Floriade te bezichtigen zal zijn. De titel van de expositie is The Table is Set

Flevo Campus is de uitvoerende partij in Urbact, een Europese samenwerking tussen Milaan (Italië), Stara Zagora (Bulgarije), Almere en Villa Nova de Gaia (Portugal). Het Supermarkt van de Toekomst-project is ingebracht als ‘best practice’. Dit moet uiteindelijk leiden tot een nieuwe Europese subsidie aanvraag in 2022.

Internationale Campus

Nadat Van Norel in 2020 de opdracht heeft gekregen om de Internationale school te realiseren is gestart met het uitwerken van het voorontwerp en de ruimtelijke procedure volgens de uitgebreide Wabo-procedure. Eind 2020 is de vergunning van wijziging bestemmingsplan verleend.
In het tweede kwartaal van 2021 is het ontwerpproces naar tevredenheid van alle projectleden afgerond. Gelijktijdig zijn de omwonenden geïnformeerd over de voortgang van het proces en de aanvraag omgevingsvergunning. Er zijn geen bezwaren door omwonenden ingediend en de omgevingsvergunning is tijdig verleend.
Van Norel is in september 2021 gestart met de bouw van de internationale school. Er zijn palen geheid en vervolgens is gestart met de fundering. Er hebben zich geen noemenswaardige of onvoorziene problemen voorgedaan en de bouw loopt volgens planning. Net voor de kerstvakantie is de begane grondvloer gelegd.

Kenniscampus Stadshart

De ontwikkeling van de ‘Kenniscampus Stadshart’ is een sleutelproject waarbij programmalijnen ‘Hart van de stad’ en ‘Leer- en werkomgeving’ nadrukkelijk met elkaar samenwerken. Het gaat om de inhoudelijke doorontwikkeling van het hoger onderwijs en om de fysieke ontwikkeling van de campus, dat bestaat uit de definitieve huisvesting van de hoofdlocatie Windesheim en studentenhuisvesting. De gemeenteraad heeft net voor de zomer ingestemd met de locatie voor de campus in de binnenstad. De gekozen locatie ligt aan de Esplanade. Het plan omvat 1.000 tot 1.500 nieuwe studentenwoningen, voorzieningen in de plint en een nieuwe onderwijslocatie voor Windesheim. Zowel vanuit Windesheim als vanuit de gemeente is de voorbereiding voor de bouw in volle gang.

Onderwijsactiviteiten

Onderwijs krijgt met name vorm in de praktijklessen, door Windesheim aangeduid als co-makerships, in minoren en in onderwijs voor werkenden (leven lang ontwikkelen).

Minor Urban Innovation. De eerste ronde van de Minor Urban Innovation is 6 september van start gegaan met zeven studenten in fieldlab Europakwartier.
Hackaton Almere Zero Waste City. Er heeft van 27 t/m 29 september een driedaagse Hackaton plaatsgevonden waaraan zo’n 140 studenten hebben deelgenomen en waaraan twintig netwerkpartners hebben deelgenomen.
Verkenning nieuwe opleidingen en onderzoeksaanbod. Er is een inventarisatie van relevant onderwijsaanbod (Ad, BA, MA) en onderzoeksaanbod uitgevoerd bij tien deelnemende hogescholen in het kader van de ontwikkeling van de master Kwaliteit van de Leefomgeving binnen het Sectorplan Master van de Vereniging Hogescholen.
Leergang Leven lang Ontwikkelen. Met alle leden van de Futuregroep is een verkennend gesprek geweest. Uit alle tien de organisaties van de bestuurders van de Futuregroep zijn professionals naar voren geschoven voor deelname aan de leerwerkgemeenschap van het fieldlab in Europakwartier.

Onderzoeksactiviteiten

Het kennisinstituut zal bestaand toegepast onderzoek uitbouwen op het onderwerp Urban Innovation en aansluitingen zoeken bij academisch onderzoek.

Leeropdracht nieuwe lectoraat en start werving lector. De leeropdracht van de lector en het profiel van de lector zijn opgesteld op basis van verkennende gesprekken met relevante professionals.
Onderzoeksgroep samengesteld en verstrekt. De onderzoeksgroep is met ingang van 1 oktober 2021 gestart met de uitbreiding van onderzoeksuren (0,4 fte) voor de huidige onderwijscoördinator c.q. projectmanager (0,4 fte) van Urban Innovation.

Werkveldactiviteiten

Het werkveld vindt in het kennisinstituut nieuwe samenwerkingen om vorm te geven aan ambities op het gebied van ‘sociaal bouwen’.

Community rondom het Urban innovation Institute. Op verschillende manieren wordt er gewerkt aan de opbouw van de leerwerkgemeenschap rond het programma.
Programmering. Er heeft één nationaal werkbezoek plaatsgevonden met deelnemers uit een breed palet aan sectoren (zorg, welzijn, woningbouw, veiligheid en onderwijs). In verband met COVID-19 pandemie en geldende maatregelen zijn de fysieke bijeenkomsten (inspiratiesessies met 5 lezingen) opgenomen en online beschikbaar gesteld.
Fieldlabs. Er zijn drie fysieke fieldlabs aangewezen en op hoofdlijnen uitgewerkt.

MBO ICT Field Lab

Almere wil aantrekkelijk zijn voor de vestiging van ICT bedrijven. Essentieel is dat daar dan ook voldoende personeel beschikbaar voor is met de juiste kwalificaties en skills. Echter, er is in Almere een structureel tekort aan goed opgeleide ICT-medewerkers. Tegelijkertijd heeft de stad een overschot aan mbo-ers die administratief of algemeen opgeleid zijn met weinig/beperkt arbeidsmarktperspectief. Om deze frictie op te lossen is een betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt van groot belang.
De belangrijkste uitkomsten van het projectwerk in 2021 zijn:

Opleiden: na selectiegesprekken met kandidaten vanuit W&I (gemeente) en UWV is in september 2021 een tweede groep van veertien deelnemers met de 11-weekse opleiding “ICT Support en helpdeskmedewerker” gestart, die in december door dertien deelnemers werd afgerond met presentaties en speeddates met bedrijven.
Matchen: van deze groep hebben er tot nog toe drie een baan aangeboden gekregen, met negen kandidaten lopen selectiegesprekken. Periodiek wordt vanaf januari nazorgbijeenkomsten gehouden.
Vacature onderzoek: medio juni 2021 is opnieuw gepeild welke vacatures bij ICT gerelateerde bedrijven openstaan: 218.
Samenwerkingsovereenkomst: na de komst van een nieuwe programmamanager a.i. is eind september is het document op 24 december door de drie partners, gemeente Almere, provincie Flevoland en ROCvF ondertekend.
Huisvesting: voor de beoogde locatie is door de architect van ROCvA een voorlopig ontwerp gemaakt voor de inrichting en verbouwing, met feedback van de klankbordgroep.
Practoraat: er zijn verschillende gesprekken gevoerd over de uitgangspunten voor de invulling van een practoraat; ROCvF neemt hierin de lead.
Marketing: er is beperkt gecommuniceerd buiten de directe kring van stakeholders, omdat de naamgeving, logo en huisstijl nog niet ontwikkeld zijn. Wel is van de diploma-uitreiking op het ROCvF een eerste video gemaakt.
Samenwerking externe partijen: er hebben doorlopend gesprekken plaatsgevonden met de belangrijkste stakeholders en (potentiële) afnemers over de voortgang, input en advies, vooral met betrokken instanties, zoals UWV en geïnteresseerde bedrijven.
Bemensing: gezien de grote hoeveelheid werk is voor een aantal maanden een kwartiermaker ICT Field Lab actief geweest. Om Field Lab op strategisch en tactisch niveau verder vorm te geven is eind september een programmamanager ad interim aangesteld.